فرافکنی
- تیم نویسندگان
- ۱۷ آبان ۱۴۰۳
مکانیسم دفاعی فرافکنی (Projection)
شامل ابراز کردن ویژگی ها و احساسات درونی و معمولا غیر قابل قبول افراد به دیگران بوده و در طبقه بندی مکانیسم های نوروتیک جای می‌گیرد. افرادی که مکانیزم دفاعی فرافکنی در آن ها فعال است، چیزهایی که در درون خود دوست ندارند را به دیگران نسبت می دهند و آنها را بابت داشتن رفتار یا خصوصیاتی مورد سرزنش قرار می‌دهند.
مثال برای مکانیسم دفاعی فرافکنی فردی که دائما به دیگران برچسب دروغ گویی می‌زند، ممکن است خودش فردی به شدت دروغ گو و پنهان کار باشد. در این حالت فرد مورد نظر به جای دیدن رفتار اشتباه خود آن را به دیگران فرافکنی می‌کند تا از اضطراب مواجهه شدن با واقعیتی که دوست ندارد بپذیرد کاسته شود.
فرافکنی (Projection) مکانیزمی دفاعی است که اول بار زیگموند فروید آن را مطرح کرد. فرافکنی یعنی نسبت دادن نا آگاهانه اعمال، عیب‌ها و امیال ناپسند خود به دیگران. فرد به طور ناهشیار احساسات یا تکانه‌های غیرقابل قبول خود را به دیگری نسبت داده و با این کار از رو به رو شدن با آنها اجتناب می‌کند. این کار باعث کاهش اضطراب فرد می‌شود. این مکانیزم دفاعی از ایگو و حس ارزشمندی خود (self) فرد، محافظت می‌کند.
برای مثال یک مرد متاهل که در محل کارش به همکارش علاقه‌مند شده، همکارش را به ابراز علاقه به خود متهم می‌کند و به همه می‌گوید او دور و بر من می‌پلکد. همچنین شنیدن جمله او از من متنفر است در واقع به این معناست که من از او متنفرم یا مثلا اشکان شخصیت مفلوک و خودخواهی دارد ولی اغلب از کم ارزشی دیگران شکایت می‌کند.
فرافکنی یکی از ساز و کارهای دفاعی در برابر نگرانی و اضطراب به شمار می‌رود. در این مکانیزم دفاعی فرد می‌کوشد تا تمایلات نامناسب و ناپسند خویش را به دیگران نسبت دهد و در نتیجه خود را عاری از هرگونه عیب و نقص بداند و خود را از احساس گناه برهاند. با این وسیله دفاعی فرد در مورد دیگران با مقیاس خویش قضاوت می‌کند.
فرافکنی یعنی انگشت اتهام به سوی دیگران گرفتن.
فرافکنی عبارت است از تمایل به نسبت دادن آنچه در درون می‌گذرد به دیگران یا به محیط. فرافکنی فرد را در مقابل یک نوع اضطراب حفظ می‌کند؛ اضطرابی که در اثر اعتراف به کاستی‌ها و نقص‌ها ممکن است به وجود آید.
فرافکنی در معنای واژه‌ای آن، بر پرتاب کردن رو به بیرون یا رو به جلو دلالت دارد و به فرایند یا اسلوبی اشاره دارد که افراد به مدد آن ،ایده‌ها، تصویرها و امیال را به محیط بیرونی شان تحمیل می‌کنند. اغلب احساساتی که پروجکت می‌شوند ،خشم ،حسادت، کنترل گری و احساسات جنسی هستند.
فرافکنی قادر است با تحریف واقعیت روابط میان فردی را تخریب کند؛ وقتی رابطه ای نیازمند چارچوب های مشخص و واضح است، مکانیزمهای تحریف کننده مثل فرافکنی، تأثیری به شدت منفی بر آن خواهند گذاشت.
مثلا، فروشنده ای که خودش را مسیحی بسیار مومنی می‌داند که جامعه روی او حساب می‌کند، ولی فردی به شدت طمع کار است و سر مشتریان کلاه می‌گذارد بر این باور است که همهٔ مشتریانی که وارد مغازه می‌شوند، می‌خواهند هر طور که شده سر او کلاه بگذارند. مسلم است که اکثریت مطلق مشتریان چنین قصدی ندارند و او در واقع، حرص و دغل کاری خود را به آنان فرافکنی می‌کند.
دانشجویی که در امتحان شفاهی رد می‌شود، می‌گوید که استاد امتحان گیرنده ضعیف بوده است. پرستاری که در انجام وظایف خود خوب عمل نمی‌کند می‌گوید که سایر پرستاران به بیماران خوب رسیدگی نمی‌کنند. جراحی که عملش موفقیت آمیز نیست با اصرار می‌گوید که کمک جراح و سرپرستار به وظایفشان خوب عمل نکرده اند. کسی که کمبود جنسی دارد رفتار دوستانه و عادی دیگران را نوعی دعوت محسوب می‌کند. این نوع افراد وقتی به فروشگاهی می‌روند و فروشنده به آنها لبخند می‌زند فکر می‌کنند که وی از آنها خوشش آمده است. مردی که به همسرش خیانت می‌کند ممکن است دائم به او تهمت خیانتکاری بزند. زنی که از دست شوهر خود عصبانی است ممکن است با گفتن ” چرا از دست من این همه
عصبانی هستی؟” در واقع عصبانیت خودش را توجیه می‌کند.
نوع شدید از فرافکنی ممکن است به رفتار خصمانه یا حتی پرخاشگری منجر شود، مخصوصاً هنگامی که فرد احساس می‌کند یک نفر دیگر باعث و بانی احساسات منفی اوست. برای مثال بیمار بسیار چاقی که چند کیلو چاق تر شده است ممکن است پرستار خود را مقصر بداند و بگوید که او ترازو را دستکاری کرده است تا او را چاق تر نشان دهد.
سه نوع فرافکنی:
- فرافکنی نوروتیک ( Neurotic projection) این نوع که شکل رایجی است همان نسبت دادن ناهشیار احساسات، انگیزه‌ها و ویژگی‌های غیر قابل پذیرش در فرد به دیگران است.
- فرافکنی مکمل (Complementary projection) زمانی اتفاق می‌افتد که فرد فکر می‌کند دیگران نیز احساساتی شبیه او دارند یا مانند او فکر می‌کنند. برای نمونه با وجود اینکه نمی‌دانید دیگران چگونه رنگها را می‌بینند فکر می‌کنید که آنها نیز دقیقا مشابه شما رنگها را می‌بینند و درک می‌کنند در این مثال شما در حال فرافکنی دید خود نسبت به رنگها به سایر افراد هستید.
- فرافکنی تعارفی (Complimentary projection) در این نوع فرد فرض می‌کند دیگران نیز مهارت‌ها و توانایی‌هایی مشابه او دارند. مثلا یک پیانیست حرفه ای فکر می‌کند بقیه شاگردانش به خوبی او می نوازند.
فرافکنی همواره مکانیزمی منفی به شمار نمی‌آید. هرچند در فرافکنی فرویدی این شکل از مکانیزم دفاعی نامطلوب به شمار می‌آید، اما در کل انواعی از مکانیزمهای دفاعی وجود دارد که می‌توانند مثبت و سازنده باشند. فرافکنی مکمل نوعی فرافکنی مثبت است که در آن فرد فکر می‌کند که دیگران نیز نظرات و آرایی مشابه او دارند.
فرافکنی در اختلالات شخصیت
فرافکنی یکی از مکانیزمهای دفاعی غالب در اختلال شخصیت پارانوئید و یکی از اصلی‌ترین مکانیسم‌های سطح شخصیت مرزی در نظریه سازمان‌های شخصیت اتو کرنبرگ است. همچنین در اختلال شخصیت مرزی و خودشیفته نیز مشاهده می‌شود فرد خودشیفته ای که احترامی برای شریک عاطفی خود قائل نیست او را به عدم احترام و ارزش قائل نشدن برای او متهم می‌کند. فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی که از تنها و رها شدن می‌ترسد نیز دیگران را به نقشه ریختن برای تنها گذاشتن او متهم می‌کند.
- متن مقاله فوق توسط گروه امتداد من تالیف و در اختیار علاقمندان قرار داده شده است.
این مقاله را بصورت PDF دانلود و مطالعه نمایید
منابع:
- نظریه های شخصیت دکتر حمزه گنجی، نشرساوالان
- www.goodtherapy.org
فهرست مطالب
امتداد من پژوهش‌های خود در حوزه روان درمان تحليلی را در اختیار مخاطبين علاقمند به این حوزه قرار می‌دهد و به مخاطبين کمک می‌کند تا به دانش بالاتری در مورد الگوهای ارتباطی خود با افراد که در گذشته ارتباط داشته‌اند و در حال حاضر رابطه دارند آگاهی پیدا کنند و الگوهای ارتباطی که توسط درمانگر تکرار می‌شوند را مورد پژوهش و فرآیند تحليل قرار دهند.
لینک‌های مفید
- فروشگاه
- مشاوره
- تماس با ما
تمام حقوق برای امتداد من محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است | طراحی و توسعه NETCOM