سائق
- تیم نویسندگان
- ۲۶ مهر ۱۴۰۳
سائق در جهان روانشناختی
سائق در نگاه روان شناختی یا نیرو گذاری به یک عاملی محرک یا فاکتور رانه‌ی درونی گفته می‌شود که رفتاری را برای هویت بخشی فعال می‌کند و به آن جهت می‌دهد. سائق‌ها می‌توانند بیولوژیکی یا روانی باشند. نیرو گذاری‌ها یا محرک‌های بیولوژیکی مانند گرسنگی، تشنگی، نیاز به خواب و میل جنسی از نیازهای اساسی بدن هستند که برای حفظ حیات ضروری هستند.
سائق یا رانه‌های روانی مانند حالت درونی یا احساس به محبت، به احترام، به تعلق خاطر و احساس به خودشکوفایی از نیرو گذاری‌های ذهنی انسان هستند که برای رشد و تعالی او ضروری هستند.
سائق ها در نظریه های روانشناختی
سائق در برابر دیگاه زیگموند فروید که در نظریه غرایز معتقد است که انسان با مجموعه‌ای از غرایز ذاتی متولد می‌شود که رفتار او را هدایت می‌کنند، در اشکال زیر تقسیم می‌شود:
- نظریه سائق‌های اکتسابی: بیان می‌کند که سائق‌ها در مسیر زندگی و تجربه از طریق آزمون‌های اکتسابی فرد یاد گرفته می‌شوند.
- نظریه سائق های اجتماعی: بیان می‌کند که سائق‌ها تابع عوامل اجتماعی و گروهی تحت تأثیر ارتباطات جمعی شکل می‌گیرند.
سائق‌ها رانه‌های مهمی در ایجاد رفتار انسان دارند. آنها می‌توانند نیروی محرک انگیزش ها و فعالیت‌ها انسان یا هر موجود زنده شوند. همچنین می‌توانند باعث اضطراب و تنش‌های احساسی و روانی برای پتاسیل فعالیت شوند. خود آگاهی در بخش‌های نه چندان وسیع در سائق‌ها برای سلامت روان امری ضروری است انسان طی یکسری فرآیندهای هشیار قابلیت آنرا دارد که سائق‌های خود را به طور سالم و سازنده (با ایجاد بازده) ارضاء کند.
سائق در مفهوم کاربردی
سائق را می‌توان اینگونه توصیف کرد: “در هر واکنشی که بر اثر نیروی محرک درونی پدید می‌آید و نوعی احساس درونی می‌شود در برابر یک محرومیت فيزيولوژیکی مانند کمبودهای حیاتی در راستای بقاء یا لذت و سبب می‌شود که موجود زنده وادار به برطرف کردن آن علائم فیزیولوژیکی خود شود، در این رابطه حالت برانگیختگی یا فشار درونی را که بر موجود زنده وارد می‌شود سائق می‌نامند.”
هر چه این حالت برانگیختگی بیشتر باشد نیروی سائق آن بیشتراست. مشروط بر آن که تاب و توان از موجود زنده سلب نشده باشد. نیروی سائق انسانی که ساعات بیشتری در تشنگی به سر برده است بیشتر از زمانی است که به تازگی احساس تشنگی می‌کند.
سائق در مفهوم ساختاری
سائق حالتی درونی است که موجود زنده‌ای را به فعالیت واداشته خواهد کرد، یا رفتار خاصی را در آن بر می‌انگیزد. در واقع حالتی خودکار(ناهشیار) است. رانه یا سائق (drive) به شرایطی داخلی گفته می‌شود که رفتار را فعال می‌کند و به آن جهت می‌دهد. البته باید توجه داشت ممکن است نیاز عامل برانگیختگی رانه سائق شود ولی نیاز تفسیر و تعبیر جدا دارد که محدود به شرایط بیولوژیکی حیات و بقاء است.
سائق ها در انواع خود
سائق‌های اولیه: این سائق‌ها رانه و محرک‌های بیولوژیکی هستند و برای بقاء و حیات انسان ضروری هستند.
مثال‌هایی از سائق‌های اولیه شامل:
- گرسنگی،
- تشنگی،
- میل جنسی،
- نیاز به خواب و اجابت مزاج می‌شود.
سائق‌های ثانویه: این سائق‌ها حاصل اکتشاف درونی در روابط انسان با موضوع پدید می‌آید و از طریق تجربیات و تعاملات با محیط شکل می‌گیرند. مثال‌هایی از سائق‌های ثانویه شامل احساس ناکامی در رابطه با موضوعی مانند کار یا یک فرد که سائق به موفقیت، به محبت به احساس تعلق، احساس قدرت، دریافت احترام و استقلال ایجاد می‌کند.
سائق در نظریه های دیگر
نظریه سائق کاهش (هال): در این نظریه تغییر در سائق‌ها دیده شده و بیان می‌کند که سائق‌ها از نیازهای زیستی ناشی می‌شوند و زمانی که این رانه‌ها پاسخ داده شوند، سائق‌ها نیز کاهش می‌یابند.
نظریه سائق محرک (هگل): در این نظریه مفهوم ایجاد و تولید رانه‌ها بیان می‌شود که سائق‌ها نه تنها از رانه‌های درونی، بلکه از محرک‌های خارجی که درونی پذیرند نیز ناشی می‌شوند.
سائق ها و نقش آنها در نگاه روانشناختی
سائق‌ها یا بروز رانه‌های درونی ما را به انجام رفتار و واکنش‌هایی برای تامین نیازها یا کاهش تنش‌های روانی و جسمانی ترغیب می‌کنند. سائق‌ها می‌توانند یادگیری و مهارت‌ها و ابداع یا خلاقیت ما را تقویت کنند. به عنوان مثال اگر گرسنه باشیم، یا با تهدیدی روبرو باشیم، به احتمال زیاد یاد می‌گیریم که چگونه غذا پیدا کنیم یا تهدید را به فرصت تبدیل کنیم.
سائق‌های زیادی بطور طبیعی در پاسخ به آنها به سلامت روان کمک می‌کند و سائق‌های هم هستند که به طور غیر طبیعی یا کنترل نشده می‌توانند منجر به مشکلات سلامت روان مانند، اضطراب افسردگی و اختلال وسواس فکری اجباری شوند. درک سائق‌ها می‌تواند به ما در درک بهتر از رفتار خود و رفتار دیگران بدهد و کمک کند در شرایط پیچیده بهتر عمل کنیم. همچنین می‌تواند به ما در مدیریت سائق‌های خود و رسیدن به اهدافمان کمک کند.
در نظریه پیدایش شخصیت پرخاشگر محور تعارض‌های ناشی از سائق و نحوه حل شدن آنها می‌چرخد. هر تراکم، انرژی ثبات دستگاه عصبی را بر هم میزند و موجب ناراحتی روان شناختی مثل اضطراب می‌شود. اگر تراکم انرژی به صورت کنترل نشده افزایش یابد می‌تواند سلامت جسمانی و روانی را تهدید کند. بنابراین، سائق به عنوان نوعی حالت اضطراری روانشناختی به وجود می‌آید و به سیستم هشدار می‌دهد که باید دست به اقدام بزند. بعد از اینکه رفتار برانگیخته، شد تا زمانی که سائق یا میل ارضا شود، ادامه می‌یابد.
- متن مقاله فوق توسط گروه امتداد من تالیف و در اختیار علاقمندان قرار داده شده است.
این مقاله را بصورت PDF دانلود و مطالعه نمایید
منابع:
- انگیزش و هیجان | نویسنده: جان مارشال ریو | ترجمه: سید محمدی
فهرست مطالب
امتداد من پژوهش‌های خود در حوزه روان درمان تحليلی را در اختیار مخاطبين علاقمند به این حوزه قرار می‌دهد و به مخاطبين کمک می‌کند تا به دانش بالاتری در مورد الگوهای ارتباطی خود با افراد که در گذشته ارتباط داشته‌اند و در حال حاضر رابطه دارند آگاهی پیدا کنند و الگوهای ارتباطی که توسط درمانگر تکرار می‌شوند را مورد پژوهش و فرآیند تحليل قرار دهند.
لینک‌های مفید
- فروشگاه
- مشاوره
- تماس با ما
تمام حقوق برای امتداد من محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است | طراحی و توسعه NETCOM